Pchełka rzepakowa (Phyllotreta spp.) to niewielki chrząszcz, który odgrywa istotną rolę w ochronie roślin, zwłaszcza w kontekście upraw rzepaku. Szkodnik ten, znany również jako „pchełka w rzepaku”, występuje powszechnie na polach rzepaku ozimego i jarego w całej Polsce. Charakteryzuje się dużą ruchliwością – potrafi skakać niczym pchła, stąd jej nazwa.
Szkodliwość pchełki rzepakowej
Szkodliwość pchełki rzepakowej wynika przede wszystkim z żerowania dorosłych osobników oraz larw na młodych roślinach rzepaku. Chrząszcze wygryzają niewielkie otwory w liściach siewek, tworząc charakterystyczne „okienka”, które znacznie ograniczają powierzchnię asymilacyjną roślin. W warunkach silnego porażenia może dojść do całkowitego zniszczenia liści, zahamowania wzrostu, a nawet zamierania roślin.
Największe zagrożenie stanowią pchełki rzepakowe jesienią – w okresie wschodów rzepaku ozimego. Wysoka presja szkodnika w tym czasie może prowadzić do konieczności ponownego wysiewu plantacji. Dodatkowo, larwy pchełki żerują wewnątrz ogonków liściowych i nerwów głównych, co również osłabia rośliny.
Zwalczanie pchełki rzepakowej
Zwalczanie pchełki rzepakowej jest kluczowym elementem ochrony rzepaku. Metody ochrony można podzielić na:
- Agrotechniczne:
- Odpowiedni termin siewu – wcześniejszy siew umożliwia roślinom osiągnięcie większej odporności przed pojawieniem się szkodnika.
- Uprawa gleby – zabiegi mechaniczne mogą ograniczyć populację zimujących chrząszczy.
- Płodozmian – unikanie upraw rzepaku w monokulturze ogranicza ryzyko masowego występowania pchełek.
- Chemiczne:
- Opryski insektycydowe – stosuje się je, gdy liczba szkodników przekracza próg szkodliwości (zazwyczaj 1–2 chrząszcze na roślinę lub uszkodzenie przekracza 10–15% powierzchni liści).
- Wybór środka powinien uwzględniać rotację substancji czynnych w celu ograniczenia ryzyka uodpornienia się populacji pchełki. Jednym z odpowiednich środków może być Apis 200 SE
- Monitorowanie:
- Lustracje polowe – regularne obserwacje od momentu wschodów są niezbędne do wczesnego wykrycia pojawu pchełek.
- Warto korzystać z żółtych naczyń chwytających (pułapki barwne), które pomagają określić termin nalotu szkodnika.
Podsumowanie
Pchełka rzepakowa to poważne zagrożenie dla upraw rzepaku, szczególnie w początkowej fazie wzrostu roślin. Jej zwalczanie wymaga kompleksowego podejścia, łączącego metody agrotechniczne, monitoring oraz celowane zabiegi chemiczne. Tylko szybka reakcja na pojawienie się szkodnika pozwala na ograniczenie strat i zapewnienie wysokiego plonu.